Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia opieki i wychowania przez rodziców. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu.
Kiedy i na jakiej podstawie umieszczamy dziecko w pieczy zastępczej
W przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej, na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka. O zawartej umowie starosta zawiadamia niezwłocznie sąd.
Objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletności. Osoba, która osiągnęła pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, może pozostać w dotychczasowej rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, za zgodą odpowiednio rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia jeżeli uczy się: w szkole, w zakładzie kształcenia nauczycieli, w uczelni, u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego lub legitymuje się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowany stopniu niepełnosprawności i uczy się: w szkole, zakładzie kształcenia nauczycieli, uczelni, na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia, u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.
Formy pieczy zastępczej
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
- rodzina zastępcza:
- spokrewniona,
- niezawodowa,
- zawodowa, w tym:
- pełniąca funkcje pogotowia rodzinnego;
- zawodowa specjalistyczna;
- rodzinny dom dziecka.
Dobór rodzin zastępczych
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które:
- dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
- nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
- wypełniają obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
- nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
- są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
- przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:
- rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
- właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
- wypoczynku i organizacji czasu wolnego.
W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej.
Wsparcie rodzin zastępczych:
- finansowe ( stan na dzień 1.06.2023)
- 1361 zł miesięcznie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej niezawodowej, zawodowej lub rodzinnym domu dziecka,
- 899 zł miesięcznie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej,
- 274 zł miesięcznie dla dziecka posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności
- 500 zł miesięcznie świadczenie wychowawcze „500 plus” realizowane przez zakład Ubezpieczeń Społecznych,
- jednorazowe wsparcie finansowe przeznaczone na potrzeby dziecka przyjętego do rodziny, dofinansowanie do wypoczynku letniego poza miejscem zamieszkania, pomoc finansowa w przypadkach losowych.
- psychologiczno - pedagogiczne
- wsparcie koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej,
- udział w grupach wsparcia ,
- szkolenia podnoszące kompetencje,
- możliwość rozwoju zawodowego,
- poradnictwo psychologiczne, pedagogiczne, prawne,
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodzinny i systemie pieczy zastępczej.